De naam van Bernard van Dam is nog regelmatig te horen in Eerde. Hij werd in 1881 geboren als zoon van Bernardus en Antje van Dam-van Uden. Zijn vader kocht in 1897 de Eerdse St. Antonius molen. Later kwamen zijn zonen Bernard en Gerrit ook op de molen werken. Gerrit was eigenlijk de molenaar. Bernard was toen liever een andere weg ingeslagen. Hij hield zich het liefst bezig met het schrijven van artikelen, musiceren en tekenen. Maar, zoals dat ging in die tijd, vaders wil was wet. Later, toen de molen werd verkocht, nam hij zijn kans waar en ging hij zich alsnog wijden aan het schrijven van artikelen.
Bernard was een bijzondere man. Hij vertrok met de dochter van Driekske de smid naar Engeland en kwam getrouwd terug. Dat was nog nooit vertoond in Eerde. Toen pastoor Willenborg in september 1944 tijdens de preek vertelde dat er iets bijzonders stond te gebeuren, speelde hij zachtjes het Wilhelmus op het kerkorgel.
De Bernard van Damstraat in Eerde blijft ons herinneren aan deze markante Eerdenaar die op 29 november 1958 overleed.
Biografie Bernard van Dam (1881-1958)
Tekst: uit documentatie familie Van Dam
Bernard van Dam werd op 21 april 1881 geboren in Eerde. Als kind van middenstanders werd hij, nadat hij de lagere school had doorlopen naar een pensionaat in Oudenbosch gestuurd.
Daar kwamen zijn talenten boven drijven. Hij bleek een begaafd schrijver, tekenaar en ook nog eens een musicus. Na zijn studie ambieerde hij dan ook een “kantoorbaantje” maar dat ging er bij zijn vader niet in. Hij moest maar thuis meehelpen. Want vader had genoeg werk te doen. Zo was Bernard van Dam sr. winkelier in koloniale waren, bakker, café-eigenaar en ook nog eens mulder (molenaar). De St. Antoniusmolen was op 12 november 1887 in zijn bezit gekomen. Bernard jr. begon na zijn studie als molenaar op de St. Antonius molen. Maar als molenaar had hij het niet zijn zin. Hij maakte op alle deuren en vensters tekeningen als blijk van zijn protest. Zijn vader stuurde hem al snel naar de bakkerij maar of hij daar zijn draai vond is maar de vraag.
Het liefst ging Bernard jr. erop uit om te tekenen en in contact te komen met mensen van allerlei pluimage. Hij kon erg goed met andere mensen opschieten en hij had een goed gevoel voor humor. Zijn hobby’s waren musiceren, paardrijden, jagen, bijen houden en natuurlijk ook tekenen en schrijven.
Driekske de smid
In Eerde begon hij al snel veel aanzien te verkrijgen. Hij was mensen behulpzaam als mensen advies wilden of er eens een brief geschreven moet worden. Maar niet bij iedereen in Eerde viel hij in de smaak, zoals de dorpssmid Van Hooff. Toen hij aan hem de hand vroeg van zijn enigste kind Regina weigerde hij. Bernard liet zich hierdoor niet van de wijs brengen en vluchtte samen met Regina naar Engeland waar ze trouwden.
Schrijver
Bernard was een markante en opvallende persoonlijkheid die opviel. Mede omdat hij vaak een wit pak en witte lakschoenen aan had. Bernard van Dam heeft veel artikelen gepubliceerd over Brabant. Zo heeft hij van 1955-1957 gepubliceerd in “De Brabantse boerderij” en vanaf 1956 tot aan zijn dood zo’n achtenzeventig artikelen in het bisdomblad “St. Jansklokken”. In menig boekenkast in Eerde staat het boekwerk ’Oud Brabants Dorpsleven’ van Bernard van Dam. Het boek dat in 1972 uitgegeven is door de Stichting Brabants Heem, is een bundeling van artikelen die door Bernard in de loop der jaren zijn geschreven over wonen en werken op het Brabantse platteland. In dit boek kan men lezen over wonen en werken op het Brabantse platteland. Zo vertelt Van Dam over oude gebruiken, ambachten, armoede maar natuurlijk ook over molens en molenaars. Hij leverde ook een grote bijdrage aan ‘Den Ooiver in Battledress’, een maandblad voor Eerdse militairen in Nederlands Indië. In diverse feestgidsen uit het verleden is wel een tekst of mooie illustratie van Bernard van Dam te vinden.
